पीएम विश्वकर्मा योजना काय आहे? कोणाला लाभ मिळेल

भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी त्यांच्या ७३ व्या वाढदिवसानिमित्त पीएम विश्वकर्मा योजना सुरू केली.

देशातील गरजू आणि गरीब घटकांना या योजनेचा फायदा होईल, असा सरकारचा दावा आहे.

यंदाच्या स्वातंत्र्यदिनी देशाला संबोधित करताना त्यांनी पारंपारिक कौशल्य असलेल्या लोकांना लाभ देण्यासाठी प्रधानमंत्री विश्वकर्मा योजना लागू करण्याची घोषणा केली होती.

अशा परिस्थितीत या योजनेचा लाभ कोणाला मिळणार, कसा मिळणार आणि किती लाभ मिळणार हा मोठा प्रश्न आहे.

15 ऑगस्ट रोजी लाल किल्ल्यावरून केलेल्या भाषणात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी म्हणाले होते की, 17 सप्टेंबरला विश्वकर्मा जयंतीच्या दिवशी 13-15 हजार कोटी रुपयांची ‘विश्वकर्मा योजना’ सुरू केली जाईल.

या योजनेचे पूर्ण नाव प्रधानमंत्री विश्वकर्मा कौशल सन्मान योजना आहे. याद्वारे सरकार येत्या काही वर्षांत पारंपारिक कौशल्य असलेल्या लोकांना मदत करेल.

पंतप्रधानांच्या घोषणेनंतर केंद्रीय मंत्रिमंडळाने 16 ऑगस्ट रोजी या योजनेला मंजुरी दिली.

या योजनेसाठी 13 हजार कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे. ही योजना पुढील पाच वर्षांसाठी म्हणजे 2023-2024 ते 2027-2028 पर्यंत लागू असेल.

प्रधानमंत्री विश्वकर्मा योजनेअंतर्गत कारागीर आणि हस्तकला कामगारांना विश्वकर्मा प्रमाणपत्र आणि ओळखपत्र मिळणार आहे.

या लोकांना पहिल्या टप्प्यात 1 लाख रुपयांपर्यंत बिनव्याजी कर्ज मिळणार आहे. त्यानंतर दुसऱ्या टप्प्यात 2 लाख रुपये पाच टक्के सवलतीच्या व्याजदराने दिले जातील.

पीएम विश्वकर्मा योजना 2023 – योजनेचा लाभ कोणाला मिळणार?

• सुतार
• सोनार
• कुंभार
• शिल्पकार / दगड कोरणारा
• टॅनर
• राज मिस्त्री
• विणकर/चटई/झाडू बनवणारे, दोरी फिरकणारे/विणकर
• पारंपारिक खेळणी निर्माता
• नाई
• हार निर्माते
• वॉशरमन
• शिंपी
• फिशिंग नेट मेकर
• बोट बांधणारे
• चिलखत निर्माता
• लोहार
• लॉकस्मिथ
• ज्यांच्याकडे कुऱ्हाडी आणि इतर साधने आहेत

पीएम विश्वकर्मा योजना 2023 – प्रशिक्षण आणि आर्थिक मदतही मिळेल

प्रधानमंत्री विश्वकर्मा योजनेची माहिती देताना केंद्रीय मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी प्रसारमाध्यमांना सांगितले की, या योजनेअंतर्गत कारागिरांनाही प्रशिक्षण दिले जाईल.

हे प्रशिक्षण मूलभूत प्रशिक्षण आणि प्रगत प्रशिक्षण अशा दोन स्वरूपात दिले जाईल.

प्रशिक्षणार्थींना प्रतिदिन ५०० रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाईल. तसेच, औद्योगिक उपकरणे खरेदीसाठी 15,000 रुपयांची आर्थिक मदत दिली जाईल.

या योजनेअंतर्गत पहिल्या वर्षी पाच लाख कुटुंबांना लाभ मिळणार असून पाच वर्षांत एकूण 30 लाख कुटुंबांना या योजनेचा लाभ मिळण्याचा अंदाज आहे.

पीएम विश्वकर्मा योजना 2023 – योजना कधी लागू होणार आणि कुठे अर्ज करायचा?

या योजनेची तपशीलवार माहिती आणि त्यासाठी अर्ज कसा करायचा हे https://pmvishwakarma.gov.in/ या वेबसाइटवर उपलब्ध आहे.

11 सप्टेंबरपर्यंत 11322 जणांनी यासाठी अर्ज केले आहेत. मात्र, त्यांच्या पडताळणीची प्रक्रिया अद्याप सुरू झालेली नाही. या वेबसाइटवर नोंदणी करण्यासाठी चार चरणांची प्रक्रिया आहे.

• मोबाइल आणि आधार पडताळणी: अर्जदाराला त्याचा मोबाइल आणि आधार पडताळणी करून घ्यावी लागेल.
• नोंदणी: अर्जदार नोंदणी फॉर्मद्वारे अर्ज करण्यास सक्षम असतील. हे ग्रामपंचायत आणि नागरी संस्थांच्या सुविधा केंद्रावर होऊ शकते. हे ऑनलाइन देखील करता येते.
• पायरी 3: त्यानंतर अर्जदार प्रधान मंत्री विश्वकर्मा प्रमाणपत्र आणि ओळखपत्र डाउनलोड करू शकतात.
• चौथी पायरी: शेवटी, अर्जदार त्यांच्या कौशल्यानुसार अर्ज करू शकतात. अर्ज सादर केल्यानंतर, पडताळणी प्रक्रिया तीन टप्प्यात पूर्ण होईल आणि त्यानंतर अर्जदारांना लाभ मिळतील.